Geel , zondagnamiddag 17 SEPTEMBER 1944 .  Operatie Market Garden .  Luchtarmada's met aan boord de beroemde Amerikaanse 101st Airborne Division , de "Screaming Eagles" , passeren de St-Amandskerk van Geel , op weg naar de regio Endhoven .  Geel was het "initial point" Fotoarchief CVK ©  IWM - London .  Photo No. :  BU 918

Sinds 14 SEPTEMBER woeden hevige gevechten in het bruggenhoofd van Ten Aard .  Deze verlopen met wisselende kansen maar hebben langs beide zijden al een zware tol geëist .  Van Britse kant is het bataljon Royal Scots erg gehavend , hun rangen zijn zwaar uitgedund...  Maar samen met de Royal Scots Fusiliers en de King's Own Scottish Borderers houden hun manschappen taai en hardnekkig vast aan Aardse bodem , in de kleine saillant over het Kempisch kanaal .

Bij dageraad van 17 SEPTEMBER slaagde de vijand erin lichtjes het bruggenhoofd binnen te dringen , dat --- nu nauwelijks 350 meter diep was en reikte tot aan de kerk .  Om 06:30 uur werden de restanten van het 8th Bn Royal Scots zonder moeilijkheden teruggetrokken en over het kanaal gevlot .  In hun onvergetelijke driedaagse strijd had dit bataljon 230 officieren en manschappen verloren !!!!  Ze trokken zich terug uit het bruggenhoofd en reorganiseerden zich in Geel .

Het zou een dag worden vol plannen en goede moed .  Het eerste plan was "Operatie Flood" , nog maar eens een verruiming van het bruggenhoofd van Ten Aard .  De divisie beval het 2nd Bn Glasgow Highlanders , dat sinds woensdag 15 SEPTEMBER was uitgeleend aan de 44th Lowland Brigade , en zich nog steeds ophield op de zuidelijke kant van het kanaal (het bruggenhoofd zat overvol met Schotten) , om zich nu ook klaar te houden om een oversteek .  Dit bevel was ook doorgegeven aan de 227th Infantry Highland Brigade van deze divisie voor een geplande oversteek op Ten Aard .

Maar gebeurtenissen elders zouden een andere wending geven...

Op Ten Aard deelden de Schotten mee in de brokken...  De divisie kon niet op de volledige artilleriesteun rekenen waartoe het recht had , vermits Operatie Market Garden alle prioriteit genoot...  En daar zaten dan de Schotten , vastgenageld en geïsoleerd in hun bruggenhoofdje op Ten Aard , afgesneden in de rug door het Kempisch kanaal , een verbitterde strijd te leveren met de vijand .  Door al deze omstandigheden kon men er maar niet toe komen om een vaste brug , van het Bailey type , over het kanaal te leggen .  Hierdoor kon er nooit zwaar (gepantserd) materiaal overgebracht worden om een snelle doorbraak te forceren...  Enkel wat Bren Carriers , enkele lichte veldkanonnen , en lichte vrachtwagens konden per veer overgezet worden .  De vijand beheerste en overheerste de oversteek met direkt granaat- , mortier- en machinegeweervuur .  En het gebeurde bijwijlen dat de Duitsers zover het bruggenhoofd konden binnendringen dat ze vanop korte afstand met direct geweervuur het vlottensysteem en de oversteek konden beschieten...  Het zag er allemaal niet rooskleurig uit , voor beide partijen wel te verstaan...  Van een padstelling gesproken...

De 15th Scottish Infantry-Division moest ondertussen het bruggenhoofd van Ten Aard handhaven én bleef verantwoordelijk voor het gehele front langs het Kempisch kanaal tot aan de vertakking te Dessel .  De twee bataljons nog aanwezig in het bruggenhoofd , enerzijds de Royal Scots Fusiliers en anderzijds de King's Own Scottish Borderers , beide behorenden tot de 44th Lowland Infantry Brigade moesten geleidelijk worden afgelost door frisse elementen van de 227th Highland Infantry Brigade .

Gedurende de dag werd het bruggenhoofd lichtjes uitgebreid naar rechts , naar het oosten toe .  In de late namiddag moest een aanval vanuit het noord-oosten , en die gericht was tegen de rechterflank van het bruggenhoofd , worden afgeslagen met behulp van de Britse artillerie .  De Duitse artillerie , vooral het zwaar geschut , was aktiever dan ooit te voren en vuurde ook naar doelen ten zuiden van het Kempisch kanaal .  's Avonds stuurde het 2nd Bn Argyll and Sutherland Highlanders van de 227th Highland Infantry Brigade , verkenningspatrouilles het kanaal over .  In een dermate vrij klein bruggenhoofd was de ophoping van manschappen zo groot , én waren de troepen onderling zo vermengd , dat de aanwezige Royal Scots Fusiliers en King's Own Scottish Borderers grote moeite hadden hun gebied nauwkeurig af te bakenen . Na het invallen van de duisternis stak het 2nd Argyll and Sutherland Highlanders met aanvalsboten en veerponten het kanaal over zonder ook maar één man te verliezen , alhoewel vijf boten zonken en de kabels voor de veerponten acht keren werden stuk geschoten... !!!  Er was echter geen sprake van om ook voertuigen en kanonnen over te brengen ingevolge het goedgericht Duitse kanonvuur .  Op de noordelijke oever gekomen kwam het bataljon Argyll and Sutherland Highlanders nu onder bevel te staan van de 44th Lowland Infantry Brigade en loste dit bataljon de Royal Scots Fusiliers af op de rechterflank .

Meldingen uit het Duitse Kriegstagebuch :

17.09.1944

08.00 Uhr :  Abfahrt des Kom. Generals zur Front .  Der Kom. General bespricht auf Gef. Std. der Kampfgruppe Dreyer die Lage und orientiert sich persönlich im Gelände auf dem Gef. Std. der Kampfgruppe Wimmer nördl. Aart über Feindlage im Brückenkopf .  Auf der Rückfahrt bespricht der Kom. General mit Ia der Kampfgruppe Chill die Kampfführung . 

Notizen zur Besichtigungsfahrt des Kom. Generals am 17.9.1944

8,00 Uhr  Abfahrt des Kom. Generals

1.)  Südrand des Turnhout-Kanals Schussfeld freimachen .

2.)  Stärken der Kampfgruppe Dreyer :

4. Kp.  40-50 Mann ; Stabs-Kp. 50 Mann ; 1. Kp.  80 Mann ;

Gruppe Bauer 80 Mann (Luftwaffen-Ldschtz.)

3.)  Haupt. Wimmer , Hauptm. Blindow behaupten , den Hauptm. Bierenheide bei Angriff nicht gesehen zu haben .

Stärken Hauptm. Bierenheide vor Angriff  5 :  31 :  125 ,

                                                nach Angriff  4 :            30 .

4.)  Zur weitern Einengung des Brückenkopfes Aart schlägt Oberstlt. Dreyer vor , nur noch in der Abenddämmerung Stossgruppen anzusetzen .  Der Kom. General genehmigt diese Kampfführung und unterstellt dafür noch eine Komp. Nederland .

5.)  Kampfgruppe Dreyer bittet um zuführung von schw. Gr. W. und s. I. G.- munition .

6.)  9,45 Uhr trifft der Kom. General an der Nethe-Brücke Hauptm. Tolksdorf mit nur 8 Mann seines Bataillons . Der Kom. General befiehlt ihm , dort zu bleiben und sein Btl. zusammeln .

7.)  10,45 Uhr spricht der Kom. General zu den Offz. des I./723 , Kdr. Oblt. Maiswinkel , über das Versagen des II. und III. Btl. und ermahnt sie , ihm Einsatz die Ehre des Rgt. 723 wieder herzustellen .

8.)  Es ist zu prüfen , ob die Wachkomp. des Korpsstabes durch die 2 Komp. des III./H. Gö. ausgetauscht werden könnten .  Ferner ob die Wachkomp. mit Panzerfaust ausgebildet ist .

17. 9. 1944

14.00 Uhr.  Anruf Oberstleutnant Schuster , Ia / Kampgfruppe Chill , dass um 13.40 Uhr 40 Grossraumtransporter dem Raum überflogen hätten Richtung Eindhoven .  1 Machine wurde abgeschossen .  Die Meldung wurde an Major Berlin , Ia / Fsch. A. O. K. 1 , vom Chef des Stabes weitergegeben .

Abendmeldung vom 17.9.1944

Um Brückenkopf Aart wechselvoller Kampf .

Zwischen 14,00 und 15,00 Uhr Einflüge von zahlreichen Lastenseglern und Transportmaschinen (14,15 Uhr 300 Lastensegler bei Herenthals in Richtung Osten ; 14,42 Uhr 200 Transportmaschinen und 100 Lastensegler in Richtung Eindhoven von Kampfgruppe Chill , 85 I. D. , gemeldet) .

Enkele notities van Oberst Fritz Fullriede* , Ritterkreuzträger , en Kommandeur van het Ersatz und Ausbildung Regiment "Hermann Göring" , over de toestand op 17 SEPTEMBER 1944 :

Fahrt zur Brückenwache bei Salt-Bommel / Hede .  Es setzte gerade ein schwerer Bombenangriff zu beiden Seiten der Brücke auf die dürftigen Sperranlagen ein .  Die Brücke selbst wurde sauber ausgespart . Da auch hier keinerlei Vorbereitungen zur Sprengung der Brücke getroffen waren , ist Einverständnis mit dem Gegner anzunehmen .

Gegen Mittag setzte ein nicht abreißender breiter Strom von Transportflugzeugen , Lastenseglern usw. ein in Richtung auf Nimwegen (Nijmegen) und Arnheim (Arnhem) , begleitet von einem ungeheuren Aufgebot von Bombern und Jägern , die jede Bewegung unter Feuer nahmen .

In Pomfort (Retie) erreichte ich den Gefechtsstand der III. Abteilung , hinter dem die 16. Flakbatterie in Stellung gegangen war und mehrere Feindflugzeuge abschoß , danach aber unter pausenlosem Feuer der Jäger und Bomber lag . - Während der Weiterfahrt zur vorderen Linie bei Casterle (Kasterlee) warf ein Feuerüberfall die Bäume über die Straße , so daß kein Durchkommen mehr war .  Zurück über Rethy - Arendonk - Bladel .....

Oberst Fritz Fullriede* : 

° :  04.01.1895 te Bremen

+ :  13.11.1969 in Bad Oldesloe

Ridderkruis op datum van 11.04.1943

Eikenloof bij het Ridderkruis op datum van 23.03.1945

Bevorderd tot Generalmajor op datum van 20.04.1945

Vorige dag                    Volgende dag

Terug