oto © GG

De vooruitgeschoven stelling

Het kanaal Dessel-Schoten is in de terminologie van het Plan Dyle gekend als de Vooruitgeschoven Stelling. De ligging nabij de Nederlandse grens gaf Brug II en zijn verbindingsweg naar Nederland een bijzondere strategische waarde.

Tijdens de mobilisatie kwartierden Belgische militairen in het Kempisch Hotel aan Brug II in. Er werden extra houten barakken gebouwd om de officieren en onderofficieren te herbergen. Soldaten werden bij burgers gelogeerd en sliepen in stallen en schuren.

De koer van het Kempisch Hotel kreeg een eigen veldkeuken en op zondag kwam de aalmoezenier de mis doen. Koningin Elisabeth vereerde de militaire stelling met een bezoek. Een dag later deed Koning Leopold III hetzelfde.

Tijdens de gevechten waren Belgische en Franse soldaten op mekaar aangewezen. Voor de Belgen waren het de wielrijders van de 18de infanteriedivisie (onder bevel van Generaal Six) met steun van het 9de linieregiment (infanterie) die de verdediging op zich namen. De Franse soldaten behoorden tot het 4de Regiment de Cuirassiers, een gemotoriseerde verkennerseenheid.

Dagboek

Hierbij een overzicht van het dagboek

10 mei 1940

In de vroege ochtend werden de soldaten in allerijl gewekt, ze kregen het bevel hun posten te bemannen. Vanuit Ter Heyde vertrokken er verschillende patrouilles richting Nederland, zij namen echter geen vijandigheden waar. Ook in de observatiepost(de beiaardtoren) in de abdij van Postel bleef het rustig.

11 mei 1940

Een bunker naast Brug II werd door een vijandelijk vliegtuig onder vuur genomen.

De Belgen aan het Kempisch kanaal ontvingen het bevel tot terugtrekken en verlieten hierop hun bunkers, hierdoor kwam de zijflank van de linie open te liggen. Het bleef die dag echter rustig en een lange en spannende wachttijd brak aan.

12 mei 1940

In de namiddag ondernamen de vijandige troepen een eerste poging Brug II te naderen. Hierbij werd 1 vijandige tank door een Belgische T13 tank uitgeschakeld. Tegen de avond werden er Duitse wielrijders en 5 pantsertanks gespot.

Hierop volgde een doelgerichte artillerieaanval van de soldaten van de 17de  Artillerie, die ter hoogte van den Brand stonden opgesteld. Twee Duitse pantsers werden vernietigd, enkele Duitse soldaten zouden hierbij sneuvelen.

Tegen de avond zetten de Duitsers opnieuw een aanval richting het Kempisch kanaal in. Aangezien de linie verlaten was, konden ze probleemloos de oversteek maken. Tegen de avond werd  ook ter hoogte van Brug II een aanval ingezet, het hotel viel hierbij in Duitse handen. Een wandelbrug die de Duitsers over het kanaal wilden aanleggen werd door Belgische artillerie onder vuur genomen en vernietigd.

13 mei 1940

Ondersteund door artillerievuur zetten de Belgen die nacht, met een 20-tal soldaten en een T-13 tank, een tegenaanval in. De Duitsers verlieten het hotel en trokken zich tijdelijk terug. Ook Franse tanks mengden zich in de strijd en konden door het inzetten van 4 tanks de vijand onderdrukken en terugdrijven.

Tegen de ochtend had de Belgische artillerie meer dan 1500 obussen afgevuurd. Nog voor de middag verlieten de Franse troepen de stelling, maar de Duitsers bleven aanvalspogingen ondernemen en de situatie werd steeds kritieker.

Vlak na de middag nam een vijandig kanon stelling tegenover de bunker aan het hotel. De bunker viel, samen met enkele andere, in vijandige handen. Tijdens de nacht wisten de Belgen ze weer in hun bezit te krijgen en weerstand te bieden.

De linie aan het Albertkanaal werd die nacht doorbroken en het bevel tot terugtrekking werd gegeven.

Op 13 mei 1940 kregen de Belgische soldaten die aan de slag deelnamen, Koninklijke vermelding in de dagorders van het regiment:

“Je cite le général six, aide de camp du roi et la 18e DI à l’ordre du jour du 4e corps armee pour la brillante conduite de cette grande unité sur le canal de Turnhout. Je félicite les officiers, sous-officiers, caporaux et soldats pour la tenacité avec laquelle ils ont combattu."

Franse soldaten

De Franse soldaten behoorden tot het 4ème regiment de cuirassiers, een gemotoriseerde verkennerseenheid.  De luitenant Morsanglière   maakte samen met zijn manschappen een  erg professionele indruk op de inwoners.  Zo kocht hij kippen, chocolade en sardienen bij inwoners van Dessel en schreef hij een schuldbriefje voor zijn aankopen.

Grenadiers met 47mm kanon                                       

Foto © DM                   

 De brug vlak na de ontploffing

Foto © DM

Gesneuvelden

Voor de Duitsers was de strijd om Brug II onvoorzien en een verrassing. Naar schatting  sneuvelden 25 Duitsers in deze strijd. Er sneuvelden geen Belgische soldaten tijdens de gevechten aan de Vooruitgeschoven Stelling, maar wel tijdens het terugtrekken.

Op de hoek van de Europalaan met de Hanenberg te Retie sneuvelden op 14 mei 1940 drie Belgische soldaten van de 15de Infanteriedivisie, cyclisten, 1 escadron, 3de peloton, 2de groep.

•Auguste Dubois - °11/05/1914 Fontaine L’eveque 

•Oscar Gomy - °31/05/1911 Jumet 

•Louis A.J. Francois  - °04/01/1913 Bailleul