Onderzocht door Dries Majewski

.

Mei 1940 

In 1935 startte men met de bouw van de bunkers en worden de kanalen rondom Mol onderdeel van de Vooruitgeschoven Stelling. Op deze wijze krijgt het gebied van de Blauwe Kei in Lommel tot de Maat in Postel de nodige voorzieningen en manschappen om de linie te verdedigen.

Wat betreft de gebeurtenissen tijdens de meidagen van 1940, moeten we het verhaal verbinden aan dat van Dessel en Retie. Lees dus zeker ook deze rubrieken op onze website.

Wat betreft voorzieningen kende de omgeving van de Maat en de Blauwe enkele bijzonderheden. Op het domein van De Maat stond luchtafweergeschut opgesteld. Om maximaal gebruik te maken van de omgeving gebruikte de Belgische genie de kleine irrigatiebeken om een aanzienlijk groot gebied tussen de Maat en de baan met Postel onder water te zetten

Sluiswachtershuis met aanliggende bunker aan de Blauwe Kei

Foto © DM

Voor het huidige café de Blauwe kei stond op een verhoogde berm een T-13 tank van het Belgisch leger opgesteld. Aan de brug over het Kempisch kanaal stond een bunker genaamd K2, uitgerust met een 47mm kanon op een veldaffuit hield hij de brug onder shot.

Links van de brug, naast de vroegere woning van de dijkwachter, stond een kleiner gebouw. Achter de façade van dit gebouw schuilt een bunker die werd opgebouwd als woonhuis met puntdak, het dak werd later verwijderd.

Ten tijde van de oorlog stond rechts naast de bunker nog een schipperswinkel. Vandaag wordt de bunker gebruikt als opslagruimte door de dienst scheepvaart.

1ste cyclisten tijdens een oefening

Foto © DM

10 mei 1940

Na de afkondiging van het algemeen alarm werden alle posten bemand. Het bleef die dag echter rustig en enkel het luchtafweergeschut aan de Maat kwam in actie. De voorpost in de abdij van Postel merkte op dat er over de grens van Nederland veel beweging was. Het 7de bataljon genie voerde de noodzakelijke vernielingen uit en de bruggen over het Kempisch kanaal werden tot puin herleid.

11 mei 1940

Rond 13.00 uur verliet Luitenant de Selliers zijn stelling aan het Kempisch kanaal voor een verkenningsmissie. Wanneer hij omstreeks 16.00 uur terugkeerde, meldde hij dat hij een belangrijke troepenverplaatsing van de vijand had gezien. Bij het inzetten van de avond tussen 19.00 en 20.00 uur was er een eerste contact met de vijand.

Dienstdoend Commandant Depage meldde het hoofdkwartier dat hij niet in staat was de vijand af te weren indien zij trachtten het kanaal over te steken. Gelukkig arriveerden enkele uren later enkele Franse tanks in Retie en namen deze samen met de Belgen stelling aan Brug II. Duitse vliegtuigen vlogen over de linie en het luchtafweergeschut van de Maat kwam opnieuw in actie.

12 mei 1940

Omstreeks 02.00 uur naderde de vijand de oever van het Kempisch kanaal. Omdat het Franse leger mee over Brug II in Retie waakte, kon de linie verlaten worden. Spoedig volgde het bevel tot terugtrekking. De linie langsheen het Kempisch kanaal werd opgegeven en onder dekking van het 9de Linieregiment trokken de soldaten zich terug richting Meerhout.

In de avond van 12 mei maakten de Duitse soldaten met opblaasbare boten de oversteek van het kanaal.

Bunker 1F , gelegen aan de  kant van de  Nederlandse grens

Foto © DM

  Na de oorlog kwamen drie  buurtbewoners door niet opgeruimde oorlogsmunitie om het leven:

- in 1946 ,    J. Broeck.                         Bij het zetten van een omheining werd een mijn tot ontploffing gebracht bij het plaatsen van een paal .

- in 1945, A. cuypers reed  met de kruiwagen op een mijn.

- in 1945,  J. Verdonk.  Bij het onklaar willen maken van een gevonden obus, kwam deze tot ontploffing.

De Maat was destijds ook bekend omwille van het kasteel. Het was in 1910 gebouwd door baron Stanislas van Eetvelde en kwam in 1938 in handen van de gemeente Mol. Gedurende de oorlog werd in de omgeving van het kasteel massaal Spriet (brandstof) ontgonnen.

Tijdens de oorlog en in de geest van het Duits nationaal socialisme, werd de vrijwillige arbeidsdienst voor Vlaanderen (V.A.V.V.) opgericht. Met bruine uniformen en zijn gekenmerkte oranje afwerking, ondergingen jongeren drill en volgden ze lessen. De zware handenarbeid en een streng regime maakte fitte en fiere jongeren met harde (sociaal- nationalistische) idealen.

Jongeren die zich aansloten, deden dit vaak uit Vlaams Nationalisme of om werkplicht in Duitsland te vermijden. Meestal werd de groep ver van dorpen gehouden zodat een eigen gemeenschap kon ontstaan. Zo viel het oog van de V.A.V.V. op het kasteel De Maat in Mol.

6 hectare bos werd gekapt en nog eens 25 hectare werd klaargemaakt voor de landbouw. Wanneer de eerste jongeren in Mol aankwamen, werden ze door de inwoners uitgelachen. De spotnaam “Coloradokevers” weerklonk wanneer de jongeren in contact kwamen met de Mollenaars.

Niemand geloofde dat de jongeren succes zouden hebben in hun landbouwactiviteiten, bovendien werden ze aanzien als collaborateurs. Verschillende keren waren ze “slachtoffer” van verzetsdaden en werden aanplantingen vernield of hun akkers onder water gezet. Toch wisten ze in 1943 een succesvolle oogst af te leveren en te bedelen in de arme wijken van de stad Antwerpen.

In 1944 bliezen de Duitsers, voordat ze zich terugtrokken, het kasteel op. Na de oorlog werd nogal wat bouwmateriaal ontvreemd en brak men de ruïne uiteindelijk af.

Terug